Enflasyon Nedir
-
Enflasyon sözlük anlamı olarak şişme demektir.
Merkez Bankası belli şartlara göre para basar ama bu parayı kafasına göre basamaz. Nedir o şartlar?
Bir ülke merkez bankası elindeki döviz ve kıymetli maden miktarı kadar para basabilir. Kabaca herkesin anlayacağı şekilde durum böyledir.
Eğer elindeki döviz ve kıymetli madenden daha fazla para basarsan enflasyon oluşur. İşte bu şişmedir yani zarardır.
Örneğin Türkiye'de %85 resmi enflasyon açıklanıyor. Bu demektir ki Türkiye elindeki varlığın %85 i kadar daha fazla para basmış.
Bunu nasıl yorumlamalıyız?
1 - Maaşlı çalışan iseniz yılsonunda en az %85 yani enflasyon kadar zam almanız gerekiyor . Aksi halde sizi kandırıyorlar demektir.
2- diyelim ki yüce devletiniz , ulu patronlarınız size %90 zam yaptı ve dedi ki "bak seni eflasyondan korudum". İşte o zaman sizin dikkat etmeniz gereken şey vergilere ve enerjiye ne kadar zapıldığıdır. Eğer vergilere ve enerjiye %85 yani enflasyon kadar zam geldiyse siz kazandınız demektir. Eğer vergilere ve enerjiye %100 den fazla zam geldiyse yine kandırıldınız.
3- yatırım araçlarına yöneldiniz. Ev dükkan alayım getirisi olsun diyorsunuz. Bu yıl aldığınız ev seneye enflasyon kadar değerlenmemişse zarardasınız. Yada aldığınız kira enflasyon kadar artmadıysa zarardasınız. Enflasyon kadar artırım yaptığınız takdirde piyasa ortalamasının üstünde bir rakam elde ediyorsanız halk fakirleşmiş ve artık ödeme gücünü kaybediyor demektir.
Arsa alacaksınız. Bir toprağım olsun diyorsunuz almadan önce emsallerinin geçmiş yıllardaki fiyatlarına bakın. Örneğin 5 yıl önceki fiyatı 100 olan bir arsa her yıl üzerine enflasyon kadar koyup hesapladığınızda bu yıl ki fiyatı 400 TL oluyorsa yani 5 yıllık enflasyon kadar değerlenmiş kendini korumuş demektir. Ancak 400 TL ye alıcı bulamyıp üzerine ödediğimiz vergiler ile birlikte 300 e ancak alıcı çıkarsa zarardasınız demektir.
Ev aldınız ve kiraya verdiniz size getirisi 25 yıl gibi anormal bir süre ise karda değilsiniz. Bir emlağın kira getirisi ile kendini 15 yılda amorti etmesi gerekir. Bunu sağlamıyorsa emlak fiyatı çok yüksek demektir.
Borsadan hisse aldınız 100 TL lik para yatırdınız . Al sat yaparak artırma çabasındasınız. Paranızı 170 e çıkarttınız bir yılda. Ama enflasyon %85 olduğu için zarardasınız.
İşte devletler de böyledir. arada tek fark var. Siz para basamazsınız ancak devletler para basabilir. Bu sayede kendi zararlarını size eflasyon ile ödetirler.
-
Bu toplumun ekonomik okur yazarlığı çok zayıf. Zaten her alanda böyleyiz.
Doların yükselmesi ve düşmesi enflasyonu yükseltip düşürmez. Yani diğer bir deyimle dolar yükseldi diye enflasyon yükselmiyor. Tam tersine enflasyon yükseldiği için dolar yükseliyor. Dövizin yükselmesi enflasyonun sonucudur, sebebi değildir.
Japonya'da 1 dolar 120 japon yen'i . Ama enflasyonları çok düşük. Enflasyon bir ülkenin parasının alım gücünün zayıflamasıdır. Bunun en temel sebebi cari açık, dış borç ve ÜRETİMDE DIŞA BAĞIMLILIKTIR. Devlet istediği kadar doları düşük tutsun , borçlarını çeviremiyorsa dolar düşerken herşeye zam gelir.
Zaten Türkiye'de son altı ayda olan da bu.
Halkı algılarla kandırıyorlar. Doları sabitleyip tepeden tırnağa herşeye zam yaptılar. Ne değişti?
