Zaman geçer zihniyet aynı kalırsa?

Bundan yaklaşık elli yıl önce atların koşulduğu arabalarda yük taşınır ve ekonomik durumu iyi olanlar ise faytonlar ile seyahat ederlerdi; hobitler yoktular ve fakat hobit gibi muamele gören insanlar ile devasa cüsseli insanlar bir arada yaşarlardı. Etobur insanların eğitim/öğretimde bile “eti senin kemiği benim” düşüncesi ile davranmalarının psikolojik bir alt-yapısı vardı; sakattı ve sakat olanı doğurdu!

Dinozorların yok olmalarının üzerinden milyonlar yıl geçmiş olmasına rağmen fosillerinin ortaya çıkarılması ile çağlar bir diğerine karışmış, kapitalizmin tüm güçleriyle nüfuz etmediği lokal topluluklar kendi çapında bilgiyi bir diğer kuşağa aktarma çabasındaydı; paradigma insanın/modernitenin sözde özgür kıldığı bireyin köleleştirilmesinden yanaydı...

Geleceği örgütlemek ya da toplum mühendisliği her zaman çocuklar üzerinden kendini var etmiş, adeta çocuklar deneyin objeleri sayılmışlardır; oysa ki hem gelecek hem de çocukların her daim önemsendikleri, korunup kollandıkları dile getirilmiş olmakla birlikte bu aldatmaca sürmüş ve ne üzüntü verici ki kendine inanan yığınların desteğini kazanabilmiştir.

Af edersiniz tuvalete girip yemek yiyen var mıdır? Ya da, lokantaya girip masada dans eden, denize girip de sçan var mıdır? Yok,yok,yok...Neden mi yok? Her mekanın kendine özel bir dokusu vardır ve o doku uyum ister; evde özel olan ile baş-başasındır; istersen çırıl-çıplak kalabilirsin; okulda farklısın, sokakta farklı...

Elli yıl önce olanaklar yetmediğinden öğrenciler taşınır dururlardı; sırtlarında bir çanta evden okula, okuldan eve eğitim/öğretim araç gereçlerini taşıyıp dururlardı. Oysa araç gereçler her ne iş yapılıyor ise o işin yapıldığı yerde olmalı ve taşınmamalıydı; zaman ve teknoloji ve olanaklar bunu gösteriyor...Buna rağmen hala taşınıyor ve ev okula dönüşüyorsa; ve buna sözde sorumluluk bilinci deniyorsa zamanın geçtiği ancak zihniyetin değişmediği bir kertedeyiz demektir....Bu taşımalı öğrenimi çok zaman önce bırakan toplumlar çok mu sorumsuz sayılmalı? Ki buna rağmen dah önde olmaları nasıl izah edilebilir?

Bilgi yuvası öğrenim okulda öğretilemeyecekse;

Evi ev olarak yaşamak tüm çocukların evrensel hakkı teslim edilmeli ve ödev denen bu saçma zihniyete son verilmelidir!

Toki arsa başvurularını e-devlette göremiyorum.

Hep konut satışı var.

İşyeride satışıda görmedim.

Ben bu köprüyü bulabildim.

Bildiğiniz daha eski kemerli taş köprü varsa paylaşabilir misiniz?

https://wiki2.org/en/Pons_Aemilius

İnşaat başlangıcı MÖ 179 (İlk taş köprü)
İnşaat sonu MÖ 142 (İlk taş köprü)

alt metni

https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/09/20220903-4-1.pdf

Aşırı ücret aldıkları yetmiyormuş gibi birde para konusu olan 100000 liraya kadar olan davalarda %16 alıyorlar.

5000000 lira olursa %1 .

Hani bazen dile getirilir ve tepkilere neden olur. Laik olmadan insan olunamaz denir, insan hakları olmadan insan olunamaz denir, demokrasi olmadan insan olunamaz denir ve bu söylemlere tepki gösterilir. Tabii tepkilerin nereden kimlerden geldiği belli. Boşuna açıklayıp da sinir törpülemeye gerek yok. Sorunlar apaçık belli, çözümler apaçık belli, ama gören yok. Görmemekte ısrar eden çok. Neyse. Gelelim fiziğe.

Fizik bilmeden de insan olunamaz. Bu abartılı gelebilir ama çağdaş insanlık kültüründen yoksunluk kastediliyor tabii bu deyişle. Bir çağdaş insanlık kültürü var, maddenin atomlardan, evrenin galaksilerden oluştuğunu biliyoruz. Bunları bilmeyen insanlar insanlık çağdaş kültüründen mahrum ve geri kalmışlardır. Bu anlamda.

Yani insan haklarının hiçe sayıldığı bir ülkede insanlık var mıdır? Yoktur deriz. Bunun gibi ve direk anlamda değil. Dolaylı anlamda.

Fiziğin temel kavramları aslında karmaşık ve anlaşılmaz değildir. Aslında bizim için öyledir, yani çağdaş anlayış bakımından. Örneğin fizikte sürtünme kuvveti temel bir formül bileşenidir ve tüm yeryüzünde hiç boşluk bırakmadan her yerde her birimde sürekli kesintisiz etkilidir. Bu öyle karmaşık bir şey değildir, atomlar birbirlerine takılırlar. Bu kaçınılmazdır. Pürüzsüz yüzey diye bir şey yoktur.

Fakat bu kadar açık anlaşılan bir konunun tam bilincinde olmamak, çok büyük eksiklikler getirir. Örneğin biz sürtünmenin asla sıfır olamayacağı bir ortam içindeyiz. Balığın sudan çıkamadığı gibi sürtünmesiz bir ortam deneyimimiz yoktur.

Bu yüzden de eğer tam bilincinde olamazsak güneşin gökte sürekli hareket etmesinin, onu sürekli iten bir kuvvet olmadıkça olanaksız olduğu sanısına kapılırız. Çünkü hiç sürtünmesiz bir ortam deneyimlemedik. Bize göre hareket, güç gerektirir. Düz yolda da gitsek arabamız benzin yakar. Bunu deneyimlerimizle biliriz.

Bu nedenle de gökte tanrı var der çıkar bilim bilinci olmayan kişiler. Güneşi o itekliyor da güneş sürekli yol alıyor. Halbuki tanrı yoktur ve güneşi kimse iteklemez gitsin diye. Uzayda sürtünme yok denecek kadar azdır ve hareketler milyarlarca yıl sürebilir.

İşte bilim bilincinin olmayışının yarattığı sanılar, sanrılar ve tanrılar... Bilimden yoksun olmanın sonuçları. Olmayan bir putu hayalinde canlandırıp görünmez olduğunu iddia ederek ona tapınmak. Bilimden yoksunluğun kaçınılmaz sonucu budur.

Bu gecikmiş bir ileti. Bunu 30 Ağustos'ta yazmak istiyordum ama zamanım olmadı. Yeni boşa çıkabildiğim için şimdi yazıyorum.

Ben Atatürk'ün 26 Ağustos'ta bir kumar oynadığını biliyordum. Bu kumarda rest demiş, tüm elindekini sürmüştü. Ya kazanacak ya mahvolacaktı.

Kocatepe'de sabaha kadar düşman hatlarını gözlemlerken akibetinin ne olacağını çok düşünmüş olmalı. Ya devlet başa, ya kuzgun leşe diye tam bu gibi durumlar için söylenmiş olmalı. Atatürk bu taarruz sonucunda ya Türkiye Cumhuriyeti Devletinin ölmez lideri, ya idam edilen ve ardından unutulup giden bir başarısız olacaktı. Buna uygun sloganı da seçti ve bildirdi: Ya istiklal ya izmihlal. Biz bugün bunu ya istiklal ya ölüm olarak söylüyoruz.

Fakat bilmediğim yeni öğrendiğim bir konu vardı: Yunanlılar İstanbul'u da işgale kalkışmışlardı. Bu kaçınılmazdı, bunu yapmak zorunda hissettikleri muhakkak. Bu amaçla Yunanistan'dan dört tümen gelmiş, İzmir'den de üç tümen İstanbul'a gönderilmişti. İstanbul kıskaca alınıp işgal edilecekti. Fakat İngilizler buna karşı çıktı. Siz Afyon'u koruyun, Türkler taarruz edecek, Yunanistan'dan gelen tümenleri de Afyon'a gönderin dediler.

Bunun üzerine tümenler İstanbul'u bırakıp Afyon'a yöneldiler. Atatürk hemen bu tümenler gelmeden taarruzu emretti. Fakat tekalifi milliye kapsamında elinde yok avucunda yok fakir halktan gereç güçlükle temin ediliyordu ve asker donatılabilmiş değildi. Çarıkları bile tamam değildi, yün çoraplarla taarruza kalkışacaklardı! Göz yaşlarını tutmak çok zor. Bu ordu taarruz pozisyonuna geçti. Atatürk Kocatepe'den hazırlıkları izler ve düşman hatlarını gözlerken mutlaka ki uyuyamamıştır.

Yunanlılar Afyon doğusunu çok kuvvetli tahkim etmişlerdi. Güney dağlık olduğu için doğal bir tahkimat sağlıyordu ama Tınaztepe üzerinde de doğu kadar olmasa da Yunan gücü vardı. Atatürk dağlık bölgede Tınaztepe üzerindeki alana hakim konumdaki Yunan kuvvetlerine taarruz çok tehlikeli olduğu halde buradan taarruzu emretti. Diğer paşaların hepsi çok endişeliydi. Hazırlıklar eksik, dağlık bölgede yüksek bir tepeye taarruz! Bu çılgın adam yine Sakarya'da olduğu gibi çok riskli bir kumar oynuyordu.

Ama artık Atatürk'e itiraz edecek hiç kimse yoktu. Sakarya savaşını kimsenin öngöremediği sezileriyle kazandıktan sonra her isteği emir olmuştu. Çaresiz Tınaztepe'ye taarruz başladı.

Korkunçtu... Dikenli teller, mayınlar, uçaklar, tepeden ölüm yağdıran makineli tüfekler. Mucizeydi... Türk askeri Tınaztepe'ye ölüme gülerek tırmandı. Ölüm umurlarında bile değildi, ölüm yağıyordu, atıldılar. İlk kez bir Türk uçağı, o da kanatları yumurta akıyla kaplanarak ancak uçması sağlanabilmiş bir hurda, bir Yunan uçağını düşürdü!

Tınaztepe ele geçirilince Yunanlılar savaşın sonucunun belirleneceği ovaya doğru çekildiler. Stratejik tepeler tamamen ele geçirilince ovada savunma pozisyonu alan Yunan kuvvetlerine taarruz edildi ve Başkomutanlık Meydan Muharebesi başladı. Tepelere ölüme gülerek taarruz eden Türk askeri ovada Yunanlılara hiç şans tanımadı. Sonuç tam bir zaferdi ve Yunanlılar İzmir yönünde kaçmaya başladılar.

Gerisini biliyoruz... Kurşun atmadık tabi tabi ne demezsin. Kurtuluş günlerini de kutlamak yanlış tabi tabi görürsem söylerim he he tabi tabi olur olur.

Grease the Groove tekniği
Bu tekniği Pavel Tsatsouline bulmuş.

örneğin maksimum 10 şınav çekiyorsunuz.
Her sette bu değerin yarısı kadar yani 5 şınav çekeceksiniz.
Setler arası dinlenme süresi en az 15 dakika olacak.
Haftada her gün yapılması isteniyor ama 5 günden fazla yapmayın.
Başlangıçta günde 6 set yapın. 2 hafta sonra maksimum şınav değerinde artış yoksa set sayısını arttırın. Ama günde 20 setten fazla yapmayın.
Ben günlük set sayısını 10- 12 set olarak belirledim.
Barfiksi 3 den fazla çekemiyorum.
Bakalım işime yarayacak mı? 🙂
İki hafta sonra kaç yapacağım merak ediyorum.

https://www.thetimes.co.uk/article/french-philosopher-michel-foucault-abused-boys-in-tunisia-6t5sj7jvw

https://kayiprihtim.com/haberler/edebiyat/michel-foucault-pedofili-iddialari/

https://pbs.twimg.com/media/ExoT48fWEAAFWQ2.jpg

Putlaştırılan filozofların sonu.

https://tudes.harita.gov.tr/

Maksimum minimum gelgit seviyeleri arasındaki fark çok az bizim denizlerde.

Deniz kıyısında evi olan biri günlük elektrik ihtiyacını karşılayabilir mi? 🙂

Herkes bir arkadaşına takılmak için "imam hatipli olduğun için sapıksın" diyebileceği gibi "mülkiyeli olduğun için sahtekarsın" da diyemez mi? Maksat takılmak değil mi?

Bu şaka "bütün imam hatipliler sapıktır" anlamına gelir mi?

Bu şaka mı tehlikelidir, yoksa "namaz kılmayan öldürülebilir" demek mi?

Biri "imam hatipliler öldürülebilir" dese hukukun bir şey yapması gerekir mi yoksa gerekmez mi?

Son soru: Tuz da koktuğunda yapılabilecek ne kalır geriye?

1'den 12 ye kadar her tamsayıya kalansız bölünebilen en küçük pozitif tam sayı kaçtır?
🙂

Avrupa zorlu kisa hazirlanirken euronun bu konuda baski yemesi amerikan dolarini uzun yillardir euronun ustune cikardi. Amerika dunyanin bir ucunda iken savasa komsu olan ve dahil olan ulkelerin paralari car cur oluyor ve savasi cikaran amerikanin parasi deger kazaniyor. Inanilir gibi degil!

Yazıyı düzeltir yada ekleme yaparken zaten klavyenin altında kaldığı için nasıl yazdığını göremiyorum. Yazdıktan sonra bakıyorum karmakarışık olmuş. Son cümle baştakinin ortasına girmiş. Sözcükler birbirine karışmış.

Onur, insanların sahip oldukları değerlerdendir. Küfür, genel olarak insan /kişi onurunu kıran, inciten,aşağılayan söz ve eylemlerin tanımı olarak kullanılır. Hemen hemen tüm toplumsal düzlemlerde bu eylemin bir yaptırımı vardır. Kişi onurunun korunması, toplum içerisinde bireyin yok edilmemesi elbette doğru bir yaklaşımdır. Küfrün soyut varlıklara yöneltilmesinin de gerçek kişilerin düşünce/duygularında yarattığı kırılma/ezilme/üzüntünün giderilmesi amacı ile yaptırıma bağlandığı bir olgudur. Her iki durumda da küfrün yaptırıma bağlanması haklı ve yerinde olmakla birlikte, küfrün kriminal çözümlenmesi/analizi yapılarak sebeplerinin belirlenmesi ve giderilmesi yönteminin güncelleştirilmesi gerektiği düşüncesindeyim.

Küfrün psiko/sosyolojik yapısına baktığımızda ilginç durumları görmekteyiz. Küfrün yöneldiği olguların içerisinde iki kategori belirgin bir şekilde ortaya çıkmaktadır. Erkeğin kadını taciz etmesi ve insanın hayvanı taciz etmesi kategorileri en belirginleri olarak göze çarpmaktadır. Dikkat edecek olursak küfür içeren sözlerin çoğunlukla ana/avrat/kadın ve emektar eşek ve sadık köpeklere yöneldiğini görüyoruz. Acaba neden?

İlginçtir küfür içeren sözlerin kadına yönelen şekillerini kadınlar da kullanmaktadırlar. Örnek, S...G... Tam bu noktada iki olgu öne çıkar. Birincisi cinselliğin aşağılanması/basit ve içeriksiz görülmesi, ikincisi de bu eylemin kadın cinsine yönelik bir aşağılama olarak kullanılması. Ve yine ilginç olan diğer durum ise bunu sarf eden tüm cinslerin cinsellik konusunda geri durmamalarıdır; hem aşağılık bir tavır olarak görür hem de icra ederler. –cinselliğin aşağılık bir tavır olmadığı dip not olarak belirtilmelidir- Öyle ise bunun altında yatan olgu nedir?

E..o..E, İ..o..i, küfürleri de sıkça kullanılır. Hem eşekten hem de köpekten fazlası yararlanıldığı halde...Ama kaplan oğlu kaplan, aslan oğlu aslan denmez.

Her iki olgu şunu göstermektedir. İnsan türü kendisinden fizyo/sosyolojik olarak zayıf gördüğü –öyle olmadığı da kesindir- olgulara yönelerek zayıf yanlarını örtülemekte/bastırmaktadır.

İnsanın kutsadığı değerlerine yönelmek olarak değerlendirmek istediğimizde farklı bir tablo çıkar ortaya. Tanrıya küfür ve ana/avrada küfürde tamam bu anlaşılır bir şeydir. Ancak eşek ve köpeğe yönelik küfürde böyle bir kutsama yoktur. Demek ki küfrün temelinde yatan olgu karşıdakinin kutsal değerleri değildir.

İnsan türü küfrederken rahatladığını düşünür. Bu aslında aciz kaldığının bir göstergesidir. Büyük olanın çocuğa şiddet uygulayarak onu susturmaya çalışması ile küfür arasında doğrudan bir ilişki vardır. Her ikisinde de bir çözümsüzlük ve yetmezlik/acizlik vardır.

Neye/niçin/kim üzerinden/hangi değere yönelerek küfür edildiğinin düşünülmesi ve bunun erkek egemen kültürü ile yakınlığının araştırılması/bilinip/öğrenilmesi ve değerlendirilmesi gerekir.

Neden küfür ederiz?

Bu bir fıkra değil, birkaçgün önce yaşanmış bir olay.
Ancak değme fıkralara taş çıkartacak cinsten.
Hatta bu fıkrayı Nasrettin hoca ve Temel-Dursun duysa kendileri için böyle bir fıkra uydurulmadığı için kıskançlıklarından herhalde çatlardı.
Neyse fıkraya pardon olaya geçelim.

Hastanın üç doktor hakkındaki müthiş zeka dolu görüşü

Hasta poliklinikteki doktoru hiç beğenmiyor ve onu şikayet ediyor.
Hasta daha sonra ameliyat oluyor, kendisini ameliyat eden doktoru pek beğenmese de "idare eder" diyor.
Ameliyat sonrası kendisini kontrole gelen doktoru ise pek beğeniyor ve ona övgüler diziyor.
Bu zeka küpü gözleme sahip hastamızı bize de takdir etmek düşüyor.
Çünkü, üç doktorun üçü de aynı doktor.

Bu olayı yaşayan doktorun paylaşımı.

Neden boyle yapiyorsun Melih?

https://twitter.com/KendineMuhabir/status/1560077382911942664?t=OcsKcFHBIryvADf96CmVTA&s=19

Bilim bütün canlıların cansız, akılsız ve bilinçsiz atomlardan çıktığını ve yalnız onlardan oluştuğunu kabul ediyor. Bilim ayrıca en azından insanlarda bilinç denilen ve şimdilik kısaca çevrenin farkına varmak olarak tanımlayabileceğimiz bir yetinin var olduğunu ve o yetinin yalnız cansız, akılsız ve bilinçsiz atomlarla açıklanması gerektiğini de kabul ediyor.

Herşeyden önce cansız maddelerin bir araya gelmesi ile böyle bir yeti nasıl ortaya çıkmış olabilir? Kökeni nedir? Bilinç maddenin nasıl bir davranış biçiminin veya biçimlerinin ürünüdür? Cansız ve akılsız atomlar bir araya gelince nasıl oluyor da akla ve bilince kavuşabilmektedirler? Bilinci atomcu dünya görüşü olan materyelizmle nasıl açıklayabiliriz? Açıklayabilir miyiz? Soyut bir kavram olan bilinç maddenin nasıl bir davranış ürünü olarak ortaya çikmaktadir? Ve neden?

Canlılar cansız maddeden çıkıyorlar ve bilinç canlılığın ilginç bir manifestasyonu ise, bilincin fiziğine enerji ve maddenin yapı taşı olan atomları incelemekle başlamak zorundayız. Bu başlangıcı hidrojen ve oksijen atomları ile ilgili bazı davranış örneklerini inceleyerek yapalım. Hidrojen evrendeki en yaygın element. Bütün elementlerin yüzde 75'ine yakınını oluşturuyor. Oksijen de oldukça yaygın bir element. İki hidrojen atomu ile bir oksijen atomu bir araya gelince su ortaya çıkıyor. Su moleküllerinin bazı davranışlarını yakından izleyelim. Bakalım gerçekten bu moleküller aptal ve akılsız mı?

Bergson ve Whitehead ile pragmatizmin 20. yüzyıl felsefesinin ilk uğrağını meydana getirdiği yerde, yirmili yıllardan itibaren sahneye çıkan analitik felsefe, yüzyıla damgasını en uzun süreyle ve en etkili bir biçimde vuran ikinci uğrak olmuştur. Analitik felsefe, 20. yüzyılın başlarında İngiltere’de boy gösteren Hegelci idealizme karşı çıkan İngiliz filozofu G. E. Moore’la başlar. Gerçekten de kavramsal analiz yöntemini ilk kez olarak kullanan Moore idealizmin kurucu veya asli ilişkiler ve organik bütünler anlayışını reddederken, önceliği bunların yerine bireysel yargı ya da önermelere ve bu önermeleri oluşturan kavramlara vermiştir. Analitik felsefeye Moore’un önemli katkılarından sonra en ayırt edici katkıyı, Bertrand Russell’in sağladığı söylenebilir. Çünkü modern mantığı veya yeni mantık teorisini felsefi analizin imkânlarını geliştirmek için kullanan ilk kişi, odur. Analitik felsefenin ayırıcı özelliğini yaratan şey mantıksal analize yüklenen rol, ona verilen önem olmuştur.

Russell’in düşünce ve eserlerinde mantığın felsefi analizin hizmetine koşulmasıyla belirlenen bu büyük gelişme, onun meşhur “betimlemeler teorisinde” ortaya çıkar. Çünkü o söz konusu teoride, tek tek şeylerin betimlendiği önermelerin analizi için mantık teorisini kullanır. Russell, bu teoriyi kullanmakla da kalmayıp, bu yöntem sayesinde varlık ve özdeşlikle ilgili uzun zamandan beri çözülemeyen problemleri çözüme kavuşturabildiğini ve fazladan dolayımsız olarak tecrübe edemediğimiz şeylerin (betimlemeye dayalı) bilgisine erişmenin bizim için nasıl mümkün olduğunu açıklayabildiğini savunur. Mantık teorisini geliştirip uygularken, söz konusu mantıksal-analitik felsefe yönteminin felsefe yapmanın yegâne uygun yolu olduğunu öne sürer. Bir yandan mantığın felsefenin özü olduğunu söylerken, bir yandan da “gerekli analize tabi tutulduğunda her felsefi problemin ya felsefi bir problem olmadığının ya da mantıksal bir problem olduğunun görülebileceğini” iddia etme durumuna gelir. Russell’a göre, söz konusu mantıksal-analitik yöntemi felsefeye kazandıran kişi, esas Gottlob Frege’dir. Russell her ne kadar mantıksal-analitik araştırma yöntemini Frege’ye geri götürse de onun felsefesi bundan çok daha fazlasını, özellikle de deneyimde sunulan şeylerin, yani bizim “tanışıklık yoluyla” bildiğimiz şeylerin önceliğine yapılan vurguyu ihtiva eder.

Bütün bu karmaşıklık ve çeşitliliğine, getirdiği bütün yeniliklere rağmen, 20. yüzyıl felsefesine yaklaşık ellili yıllara kadar tam bir birliğin, altmışlı yıllardan itibaren de bu kez önceki dönemin felsefe anlayışına radikal bir tepkiyle karakterize olan alternatif bir felsefe anlayışının yarattığı birliğin egemen olduğu, her şeye rağmen söylenebilir. Söz konusu ilk dönem felsefesinin birliğini sağlayan şey, 19. yüzyılın büyük ölçüde Kant’tan miras alınmış olan inşacılığıyla göreciliğinden uzaklaşma veya kaçış isteğidir. Gerçekten de yüzyılın ortalarına kadar filozoflar, bilginin, ama zihnin inşası olmayıp nesnel olarak var olan evrene ilişkin bilginin, imkânını yeniden olumlama gayreti içinde olmuşlardır. Her ne kadar kendilerini Kantçı paradigma karşısında özgürleştirme gayretlerinde oldukça farklı yollar izleseler de yüzyılın ilk yarısının hemen hemen tüm filozoflarının ortak bir realist amaç doğrultusunda, nesnelliği yeniden ele geçirme çabasıyla karakterize oldukları kabul edilir.

Bununla birlikte esas itibariyle veya büyük ölçüde analitik felsefeyi karakterize eden söz konusu mutlak birlik, yüzyılın hemen başlarında, özellikle de felsefeleri 19. yüzyıl düşüncesinin büyük ölçüde devamı olan, bu dönemin iyimserliğini, ilerlemeye beslediği inancı devam ettiren Bergson, Dewey ve Whitehead gibi filozoflar tarafından ancak çok gevşek olarak tesis edilebilmiş bir birliktir. Gerçekten de 19. yüzyılın en azından Alman idealistlerinde büyük bir güçle ortaya çıkan metafiziksel ilgisini aynen devam ettiren iki filozoftan Bergson, tıpkı Schopenhauer gibi, sezgide açımlandığına inandığı gerçekliğin, kör ve tatmini imkânsız olan bir iradeden ziyade, yaratıcı bir hayat hamlesi olduğunu söylüyordu. Bununla birlikte, onun insan ve insanın evrenle olan ilişkisine dair görüşleri Schopenhauer’ın görüşlerinden çok daha iyimserdi. Üçlünün ikinci filozofu olan Dewey (ve elbette üyesi olduğu pragmatist okul), akıl ya da zekânın iradeye tabi olduğu ve “hakikat”in iradeyi tatmin eden önerme, bilgi ya da teori olduğu konusunda Bergson’la tam bir uyuşma içinde oldu; fakat o, çok daha bilimci olduğu için Bergson’un sezgi anlayışıyla bilumum metafiziksel eğilimlerini reddetti. Whitehead, Bergson ve Dewey ile kıyaslandığında, çok daha rasyonalist biriydi. Ama onun rasyonalizmi, klasik rasyonalizmin geleneksel dedüktif sistem idealinden oldukça farklıydı. Nitekim o, günlük deneyimin dünyası ile fizik ve yaşam bilimlerinin dünyası arasındaki boşluğu kapatmak amacıyla, açık uçlu bir kategorik şema inşa etmişti.

Felsefenin 20. yüzyıldaki gelişim seyrini izleyebilmek, onun başka çağlardaki gelişimini takip edebilmekle kıyaslandığında, alabildiğine zor ve zahmetli bir iş olarak karşımıza çıkar. Bunun da en önemli nedeni, bütün çağların en uzunu olan 20. yüzyılda çınar sayısının, yani felsefeye katkı yapmış olan filozof sayısının hiç olmadığı kadar çok, hatta ormanı veya ana akımları görmeyi imkânsızlaştıracak ölçüde fazla olmasıdır. Artık belleklerin bir parçası haline gelmeye başlayan 20. yüzyılın, ilk üç çeyreğini bir tarafa bıraksak bile, sadece son çeyreğinde, çağ ile neredeyse özdeşleşmiş pek çok filozof toprak olmuştur. Bunun için sadece Rudolf Carnap’ın (ö. 1970), Martin Heidegger’in (ö. 1976), Jean-Paul Sartre’ın (ö. 1980), Michel Foucault’nun (ö. 1984), Simone de
Beauvoir’ın (ö. 1986), Emmanuel Levinas’ın (ö. 1995), Gilles Deleuze’ün (ö. 1995), Thomas Kuhn’un (ö. 1996), William von Orman Quine’ın (ö. 2000), Hans Georg Gadamer’in (ö. 2002), John Rawls’ın (ö. 2002), Robert Nozick’in (ö. 2002), Donald Davidson’un (ö. 2003), Jacques Derrida’nın (ö. 2004), Peter Strawson’un (ö. 2006), Jean Baudrillard’ın (ö. 2007) ve Richard Rorty’nin (ö. 2007) isimlerini
saymak yeterli olabilir.

20 . yüzyılı bütün çağlardan çok daha uzun bir çağ haline getiren şey, yalnızca filozofların ve filozofları bir araya getiren okulların sayısı değildir. Fakat esas, felsefenin hiçbir zaman boşlukta gelişmediği dikkate alınacak olursa, bu filozofların düşüncelerine vücut veren sosyal ve politik koşulların farklılığı, çeşitliliği ve yoğunluğudur. 20. yüzyıl büyük dünya savaşlarıyla, komünist, faşist ve totaliter devletlerin doğuşu ve yıkılışıylarıyla, sayılamayacak kadar çok bölgesel savaşla, nükleer silahlara ek olarak başkaca kitle imha silahlarının icadıyla, soykırımlarla, sömürgeciliğe karşı verilen kurtuluş savaşlarıyla, küreselleşmeyle, teknolojinin olağanüstü büyük gelişimiyle ve nihayet büyük kitlelerin kentlerde gerçekleştirdiği eşi benzeri görülmemiş istilayla karakterize olur. Bu bağlamda, hızlı bilimsel ve teknolojik ilerlemelerin 20. yüzyılda daha önce tahayyül edilmesi dahi mümkün olmayan politik felaket ve alabildiğine dramatik olaylarla birleşmesi, hemen herkes tarafından kabul edilen bir olgudur.

20 . yüzyıl felsefesi, bütün bunların dışında, yine tasnifi ve ana akımları ortaya çıkarmayı zorlaştıracak şekilde, klasik felsefelerin veya felsefenin klasik dallarının dışında kalan yeni felsefelerin zuhuruyla oluşur. Buna göre, matematiksel mantığın, meta-etiğin, dil felsefesinin, psikoloji felsefesinin, toplumsal cinsiyet felsefesinin, çevre felsefesinin ve hatta bilim felsefesinin hemen hemen tamamen 20. yüzyıl felsefeleri olduğu söylenebilir. İşte bu durum, 20. yüzyıl felsefesinin mutlak bir uzmanlaşmayla karakterize olduğu anlamına gelir. Son büyük felsefe sistemlerinin 19. yüzyılda kaldığı dikkate alınırsa, 20. yüzyılda filozofların, sistem inşa etme gayreti içine girmekten ziyade, felsefenin münferit alanlarında özgün ve eleştirel düşünceler geliştirdikleri ve felsefeyi, söz konusu uzmanlaşma eğilimlerine paralel olarak, birtakım “dönüş”lerle ifade ettikleri söylenebilir. Sözgelimi bu bağlamda yüzyılın en etkili “dönüş” hareketi olarak “dile dönüş”ten söz etmekte fayda olabilir. Gerçekten de 20. yüzyılda Heidegger’den Gadamer’e, Austin’den Wittgenstein’a, LéviStrauss’tan Ricæur ve Derrida’ya pek çok filozof, analitik felsefeden hermeneutik ve gündelik dil felsefesine, yapısalcılıktan postmodernizme pek çok akım dile başvurmuş, dili temel almış, söylemi ve dilsel temsili bilgi ve hakikat arayışında felsefenin ulaşabileceği en yüksek nokta diye tanımlamıştır. Yine, hemen bütün bu filozof ve akımlara göre, dilin dışında hiçbir olgu, belli bir dil kalıbına giren veya münferit bir dilsel tasvirde ifade edilen dışında hiçbir gerçeklik yoktur. Dile dönüş hareketinin doruk noktasını temsil eden Wittgenstein’a göre, dünyayı ve hayatı anlamak için neyin geçerli ve anlamlı olduğuyla ilgili ölçütlere sahip bulunan dil oyunları veya kültürel yaşam biçimleri çokluğunun varoluşunu kabul etmek zorunluluğu bulunmaktadır.