Protagoras

[phi]

Sofist bir filozoftur. Herakleitos ’un öğrencisi olan ve insanın her şeyin ölçüsü olduğunu söyleyen Protagoras bunu şöyle açıklar “Herhangi bir şey bana nasıl görünüyorsa benim için öyledir, sana nasıl görünüyorsa senin için de öyle… Üşüyen için rüzgar soğuktur, üşümeyen için ise soğuk değildir” Görüldüğü gibi Protagoras, eşyanın bilgisi ile ilgili olarak elimizde duyu organlarımızdan ve duyumlardan başka bir yetimizin var olmadığını duyu organlarının farklı insanlar ve farklı zamanlarla ilgili olarak bize eşya hakkında farklı duyumlar verdiğini, aynı şeyin farklı insanlara farklı zamanlarda farklı göründüğünü hatta aynı insanın bile sürekli bir değişme içerisinde olduğunu ve aynı olan şeyi farklı zamanlarda farklı duyumsayabileceğini ifade ediyor ve daha da ileri giderek mantığın özdeşlik ilkesini de çiğneyerek birbirine zıt iki görüşün bile aynı ölçüde doğru olduğunu söylüyor.

Şöyle söyler Protagoras: “Tanrılara gelince ne onların var oldukları ne var olmadıkları ne de ne şekilde olduklarını biliyorum; çünkü bu konuda bilgi edinmeyi engelleyen çok şey vardır: Onların duyularla algılanmamaları, insan hayatının kısalığı gibi” Bu türden sözleri nedeniyle Atina’da tanrı tanımazlıkla suçlanan Protagoras, tıpkı Anaksagoras gibi Atina’dan kaçarak ölüm cezasından kurtulmuş ancak Sicilya’ya kaçarken bindiği geminin batması sonucu boğularak ölmüştür.