Bilgi nedir? Bilginin Doğası
-
Bilgi varligi ve sekli ile karsimiza asagidaki sekillerde cikar;
*A priori yada oncel bilgi = Deneylenmemis bilgi turudur. Deneyden bagimsiz yada deneyden once olarakta soyleyebiliriz. A priori bilgi kesin ve apacik dogrulari kapsar. Ornek vermem gerekirse 'Tanri vardir' bilgisi kesindir fakat deneyi yapilamaz. Bu sebeple bu bilgi yanlislanamaz. A priori bilgi kesin seyler oldugundan, sonuclari dogru olabilir yanlista.
*A posteriori yada sonsal bilgi = A posteriori bilgi deneyimlenmiş bilgi anlamına gelir. Bu yönüyle A priori bilginin tam zıttıdır. A posteriori bilgi deneyden sonra ve deneyle elde edilmiş bilgi anlamına gelir. Bu bilgi türünde apaçık doğrular ancak deneyden sonra ve her deneyde aynı sonuç alınıyorsa meydana gelir.
A posteriori bilgiye deneyle bilinen doğrular diyebiliriz.*Roletavizm yada görecelik = Bilgi görecelidir. Kişiden kişiye değişir ve tamamiyle algıya bağlıdır. Aslında buna algı da diyebiliriz. Örneğin futbol topu yuvarlak olmayıp farklı şekillerde olsaydı, kimi üçgen top ile oynasaydı, kimi kare, kimi elips. O zaman futbol topunun şekli röletavizmin konusu olurdu, çünkü algıya bağlı bir durum oluşmaktadır.
*Hakikat ve doğruluk = Hakikat yani doğruluk, var olanı olduğu şekliyle ifade edilen bilgidir. Tanrı vardır diyebiliriz ve bu bilgi hakikattır, fakat şekli şöyledir şuna benzer dediğimiz zaman realite ve gerçeklikten uzaklaşmış oluruz. O halde a priori bilgi hakikat ve doğruluk konusuna girmektedir.
*Realite veya gerçeklik = Düşüncelerimizden yani zihnimizden bağımsız ve gerçekte var olan bilgidir. Futbol topu ben olsam da olmasam da yuvarlaktır, bu bilgi realiteye ait yada gerçektir benim düşünceme yada zihnime göre değişmez. O halde a priori bilgi gerçekliği yada realiteyi kapsamaz, çünkü düşüncemizden bağımsız gerçekler deneyim olmadan bilinemez.
*Diyalektik = Bilgi zorunlu olarak başka bir bilgiden çıkar. Mutlak öncülere bağlı olarak bir şeyin var olabileceğini düşünür. Örnegin inek olmazsa süt olmaz, süt var ise onun çıktığı varlık sebebi de vardır. Bunu da tez, antitez, sentez açıklar.
Tez + Antitez = Sentez
Tez - Bilgi
Antitez - Tezdeki çelişkiler
Sentez - Tez ve antitezdeki doğruları bir araya getirir ve sonuç çıkarır -
Tekrarlanabilen ve farklı zamanlarda benzer sonuçları veren herşey bilgidir.
Tekrarı olmayan ve sadece sınırlı sayıda gözlemcinin tek sefere mahsus gözleyebildiği şeyler bilgi değildir.
-
Hayal ettiğiniz şey bilgi değildir. Çünkü sadece senin bildiğin birşeydir. Aynı konuda herkes farklı bir haayal kurabilir.
Hayalin bilgiye dönüşmesi için sistematik tekrarlanabilir sonuçlarla olanaklıdır.
Varsayalım ki hayal kurduğumuz şeyi gerçek yaptık , ki o bir tanrı olamaz.
Zihninden çıkmış, planlanmış, denenmiş bir şey tanrı olamaz.
Sonuç olarak tanri bilinemez , sizin bildikleriniz kendi hayal dünyanızda yarattıklarınızdan ibarettir.
Uydurmalar , hikayeler , masallar kimseyi bağlamaz.
