Aporia

[phi]

Antik Yunan felsefesinde, nesnenin kendisinde ya da kavramındaki bir çelişkiden ileri gelen çözülmesi güç bir problem; bir düşünce faaliyetinde söz konusu olan aşılamaz çelişki. Tek tek ele alındığında makul ve anlamlı olan, fakat bir araya getirildiklerinde tutarsızlık arzeden bir grup önermenin yarattığı zihinsel karışıklık, bilişselkarmaşa hali.

Aristoteles felsefenin doğuşunu söz konusu aporia kavramı ve ona eşlik eden merak duygusuyla açıklar. Gerçekten de ona göre, felsefe, başlangıçtaki bir güçlükten (nporfa),çatışan argümanlardan dolayı deneyimlenen bir güçlükten doğup büyüyen bir merak duygusuyla başlar. Aristoteles tarafından zincire
vurulmuş adamın durumuna benzetilen söz konusu başlangıçtaki bilgisizlik hali, bununla birlikte, onda çeşitli yolların araştırılıp keşfedilmesi olarak dinporia kavramı ile özel bir anlam kazanır. Söz konusu iki kavram, gerçekten de onda bir anlamda felsefenin yöntemini, diyalektik yöntemin özünü ifade eder.

Buna göre, önce bir konuda aporia'lar ortaya konur, sonra bu problemler hakkındaki önceki kanılar gözden geçirilir ve en sonunda da geçişe izin veren bir geçite veya açık bir yola (eııporia), bir çözüme varılır. Çözüm her ne olursa olsun, felsefi yöntemin özünü meydana getiren problemi koyma ve problemden
çözüme varmaya çalışma zor ve ağır bir görevdir.