Aşırılığın Peygamberleri

[phi]

Felsefe tarihçisi Allan Megill'in Batı felsefesinin uç noktalarında dolaştıklarını öne sürdüğü Nietzsche, Heidegger, Foucault ve Derrida'yı tanımlama tarzı.

Magill'e göre, bu dört filozofun ortak ve en belirgin özellikleri, Batı felsefesinin klasik kalıplarına uymayan aykırı duruşlarıdır. Hepsinin öncüsü sayılması gereken Nietzsche Batı metafiziğine ve ahlakına dönük eleştirel tavrıyla belirgin bir başkaldırıyı önceler. Onun yirminci yüzyıl düşüncesinde yaratıcı bir öge olarak gördüğü kriz odaklı modernizm-postmodernizm bağlamına yerleştirerek ele almaya çalıştığı bu dört filozof, onun deyimiyle gündem belirleyicileri olup, kendilerini takip edenler için düşünsel önceliklerinsırasını belirledikleri gibi, yeni bir şeyler keşfetme amaayla da sınırda yaşarlar. Estetik alanını gerçekliğin tümünü kapsayacak şekilde genişleten Magill' e göre, bu düşünürler estetik ya da "estetist" bir duyarlılığa sahiptirler. Aydınlanma'nın doğa bilimini model alan bir toplum bilimi inşa etme girişimine tepki gösteren, gerçekliğin Aydınlanmadan sonra iflas ettiğine inandıkları metafizik yorumundan uzaklaşarak estetik bir bakış açısı sergileyen söz konusu düşünürleri birleştiren bir diğer husus, romantizm karşıtlığıdır.

Aydınlanma ve romantizm · için olduğu kadar, aşırılığın peygamberleri için de önemli bir birleştirici isim, bu bağlamda Kant olmak durumundadır. Kant onların gözünde Aydınlanma'nın iyimser mantığını istemeden yıkmış olan büyük ölçüde yıkıcı bir düşünürdü. Modem Batının dünyaya özne/nesne ayırımı açısından bakma eğilimine karşı çıkan bu filozoflar, söz konusu eğilimin köklerini Descartes'ta bulmakla birlikte, Kant'ı da aynı yolun yolcusu olarak görürler. Onlar özellikle yorumlama sürecine ilişkin birtakım tartışmalarda ve fenomenolojiye dönük polemikleri veya ilgilerinde özne/nesne ayırımını aşmak çabasına girmiş düşünürlerdir.

Bu filozoflar, her türlü nesnellik iddiasını, Batının rasyonalitesine vücut vermiş olan tüm ayırımları, her türlü uzlaşımsal mantığı radikal bir biçimde sorgularlar. Kısacası onlar, Nietzsche'nin başlattığı bir tepki hareketi olarakdüşünselyeni dünyalar sunmaya veya var ola.n dünyaları çok ciddi bir eleştiri süzgecinden geçirmeye yönelmiş filozoflardır.