Kızılderelilerin Dini

[phi]

Kuzey Amerika yerlileri doğaya egemen olduğunu düşündükleri birçok ruha inanmaktadırlar. Onları tanrı olarak adlandırmak yerine ruh ya da güç olarak nitelemeyi uygun bulmaktadırlar. Bu ruhsal güçlerle bir çeşit rahip olan büyücü-hekimlerle irtibat kurmaktadırlar. Büyücü-hekimler hem şifa dağıtıcısı ve bilge hem de sihir, kehanet ve büyü yapan kişilerdir. Büyücü hekimlik genellikle nesilden nesile aktarılır. Bunların doğa üzerinde bir çeşit etkiye sahip olduklarına inanılır.

Her Kızılderili kabilesinin kendine has bir dinsel geleneği olduğu söylenebilir. Ancak Kızılderili dinlerinin ortak bir özelliği animistik bir karakter taşımasıdır. Birçok hayvanın ilahi bir ruha sahip olduğu ve dolayısıyla onlara saygı duymak gerektiği düşünülür. Bu hayvanlar arasında özellikle buffalo, kartal ve ayının ayrı bir yeri vardır. Ayrıca Kızılderili dinleri naturalistik bir karakter de taşır. Yeryüzü bir ana olarak görülür ve ona saygısızlık edilmesi hoş karşılanmaz. Bundan başka gökyüzü, ay ve güneşin de kutsal ruh taşıdıklarına inanılır.

Kızılderili kabilelerinde İrokualar yüce bir ruha, sadece insanı yaratmakla kalmayıp bütün mahlûkatı onun gereksinimlerine göre düzenleyen iyi bir ruha inandıkları söylenebilir. Dakota yerlileri olan Sioux’lar ise Wakan Tanka olarak adlandırdıkları yüce ruha inanmaktadırlar. Kanada Dominyonu’na kadar uzanan kuzey Kızılderilileri tek bir yüce varlık fikrine sahip değil gibidirler, fakat yeryüzünde, denizde ve havada meskûn olan iyi ve kötü ruhlara inanırlar. Queen Charlotte adalarıyla civar bölgelerde yaşayan Haidahlar ise hem yaratıcı hem de yüce hükümran olduğunu düşündükleri yüce güneş ruhuna inanırlar. Nootkalar, diğer Amerikan yerlileriyle birlikte kuşaktan kuşağa aktarılan bir geleneğe sahiptirler. Buna göre çok uzun zaman önce birdenbire bakırdan bir kano ile Nootka’ya doğaüstü bir öğretmen ve koruyucu gelmiştir. O insanları eğitip öğretmiş, onlara kendisinin gökten geldiğini, ülkelerinin bütünüyle yok edileceğini ve öleceklerini; fakat ölümden sonra tekrar doğacaklarını ve yukarıda kendisiyle birlikte yaşayacaklarını bildirmiştir.

Bazı Kızılderili kabileleri ruhların çift olduğuna, birisi bedenle birlikte kalırken, diğerinin uyku esnasında gezintiye çıktığına inanırlar. Buna göre beden öldükten sonra ruh ayrılmakta ve cennete ya da ölüler ülkesine doğru yola çıkmaktadır. Kızılderililerin ibadetleri arasında dua, ruhların yardıma çağrılması törenleri, sihir, büyü ve kehanet ayinleri ve kurbanlar önde gelmektedir. Köpeklerin kurban edilmesi yaygın bir törensel uygulamadır. Dini törenleri büyücü-hekimler idare ederler. Cenaze törenleri kabileden kabileye değişir. Bununla birlikte mezarlıklar genelde kutsal kabul edilir. Ölülerin mezarlıklarda sedyeler üzerinde açığa bırakılması ya da yakılması gibi adetler dikkati çekmektedir.