Voltaire Metafiziği

[phi]

François Marie Arouet Voltaire’in (1694-1778) felsefesinin en önemli kaynağı, Montaigne, Gassendi, Descartes ve Bayle gibi filozoflar tarafından şekillendiren Fransız geleneğinden ziyade, İngiliz geleneği, özellikle de John Locke olmuştur. Locke felsefesinden, doğuştan düşünceler anlayışına yönelik bir reddiye ile birlikte deneyci bir anlam ve bilgi telakkisini, ama çok daha önemlisi insan zihninin güçlerini ve sınırlarını belirlemenin yegâne yolu olarak felsefi soruşturma anlayışını türetir.

Bilgimizin duyuların deneyiminden geldiğini bildiren Lockeçu öğretiyi benimserken, Voltaire sonradan söz konusu deneyci epistemolojiyle irtibatlandırılmış iki öğretiyi açıklıkla reddeder.Onun reddettiği birinci görüş, eskiden kuşkucular tarafından öne sürülmüş, Locke’tan sonra Berkeley tarafından revize edilmiş “dış dünyanın ya da maddenin var olmadığı veya var olduğunun bilinemeyeceği” bilinemeyeceği” görüşüdür. Voltaire, bu yüzden Locke’un deneyciliğini kabul ederken, dış dünyanın var var olduğunu öne sürer. Onun kabul etmediği ikinci görüş ise Diderot gibi filozoflar tarafından deneycilikle irtibatlandırılarak öne sürülecek olan “insanın özgürlüğünün bir yanılsama” olduğu görüşüdür. Bu anlayış, her şeyi duyu-deneyi yoluyla elde eden insanın kaçınılmaz olarak ve tamamen çevresi tarafından belirlendiğini, dolayısıyla insan için özgürlükten söz edemeyeceğimizi dile getirir.