Açık Ahlak
-
Genel olarak sınırlamaya, kontrole, aklın insanın duygusal boyutunu tahakkümü altına almasına değil özgürlüğe, yaratıcılığa, sevgi ve duygudaşlığa dayanan ahlak görüşü; daha özel olarak da, çağdaş Fransız filozofu Henri Bergson'un açık bir toplumda ve dinamik dinin eşliğinde, yaşam atılımına dayanan duygucu ahlak anlayışı. Felsefesini metafizikte süre/uzam, epistemoloji ve bilim teorisinde sezgi/analiz, politika felsefesinde açık toplum/kapalı toplum olarak, birtakım kavram çiftleri üzerine bina eden Bergson'un dikotomilerinin etiko-dinsel alandaki karşılığı açık ve kapalı ahlak ile dinamik ve statik dindir. Buna göre tıpkı Aristoteles ve diğer bütün düşünürler gibi, insanın sosyal bir hayvan ya da toplumsal bir yaratık olduğunu söyleyen Bergson, insanın gelişiminin veya gelecekteki evriminin, içinde yaşadığı toplum türüne bağlı olduğunu savunur. Onun yaşadığı toplum kapalı bir toplumsa söz konusu gelişme ya da evrim fevkalade güçsüz olur, çünkü kapalı toplum rutin ve mekanik olanın hakim olduğu, gelişmeye direnç gösteren, otoriter ve muhafazakar bir toplumdur. Söz konusu toplumun istikrarı, merkeziyetçiliği ve içsel ahengi, kapalı bir ahlak ve statik/kapalı bir din tarafından sağlanır.