Apolojistler

[phi]

M. S. 2. yüzyıl ile 4. yüzyıl arasında, dinlerini sapkın saydıkları öğretilere, özellikle de gnostisizme ve tanrısızlık ithamlarına karşı savunmak üzere birtakım denemeler kaleme almak suretiyle Hıristiyan imanını müdafaa etmeyi amaçlayan Hıristiyan alimler ya da teologlar topluluğu.

En ünlüleri arasında Aristeides, Aziz Justin, Tatianus, Aziz İreneos ve Laktantius'un bulunduğu Apolojistler dünyanın akıl ve düzen izleri sergilediğini ve dolayısıyla, yaşam ve varlığın kaynağı olan, ezeli-ebedi, değişmez, iyi ve adil bir İlk Nedene işaret ettiğini savunmuşlardır. Bilgelik,.güç, yücelik ve iyiliğiyle bu ilk Nedenin insan bilgisinin ötesinde olduğunu savunan Apolojistler, O'nun yine de rasyonel bir varlık olduğunu ve bunu dünyadaki düzen ve amaçlılığın açığa çıkardığını öne sürmüşlerdir.

Apolojistlere göre, ezeli ve ebedi olan yaratılış Tanrı'nın sonsuz sevgisi ve iyiliğinin eseri olup, özgür irade sahibi insan, ilk günaha rağmen, Hıristiyanlığın öngördüğü bir yaşam tarzını sürmek suretiyle, Tann'ya ulaşabilir.

Apolojistlerin felsefe veya felsefi teoloji açısından büyük önemi, onların iman ya da öğretilerini felsefi bir söylem tarzıyla ifade etmek durumunda kalmış ve böylelikle de Hıristiyanlığa felsefeyi, İlkçağ Yunan felsefesini sokmuş olmalarıdır; Eserleri eklektik bir yapı sergileyen Apolojistler daha ziyade Platon ve Stoa felsefesinden yararlanmış, öğretileriyle Hıristiyanlığın kimi dogmalarını, örneğin Kutsal Üçleme inananı öncelediğini düşündükleri Platon'un Timaeos adlı eserine büyük bir değer vermişlerdir.