Adiaphoros
-
Grekçe'de gözle görülür bir farklılık yaratmayan, mesela matematikte göz ardı edilebilir olan, kişi açısından kendisine kayıtsız veya ilgisiz kalınabilir olan şey anlamı taşımış olan sözcük. Sözcüğü, ona ahlaksal bir belirleme kazandırarak, felsefi alana dahil eden, antik felsefede Stoalılar olmuştur. Nitekim, onlarda adiaplıoros, ne iyi ne de kötü olup, ahlaki failin kendisine kayıtsız kalması gereken şeyi tanımlamaktaydı. Bilgeliğin vuku bulan her şeyi kalben onaylamayı öğrenmekte ve böylelikle de haz ve tutkular karşısında olduğu kadar, acı ve engellenme duyguları karşısında özgür olabilmekte yattığını söyleyen Stoalılar' a göre, ahlaklı insanın amaçlaması gereken erdem ile kaçınması gereken erdemsizlik arasında onun istek, arzu ve nefretinin nesnesi olabilecek, hayat ve ölüm, sağlık ve hastalık, haz ve acı, güzellik ve çirkinlik, zenginlik ve fakirlik gibi çok sayıda şey bulunur. Bunların hiçbiri kendi içinde veya kendi başına iyi ya da kötü olmayıp, hepsi de insanın ahlfiken kayıtsız kalması gereken şeylerdir. Başka bir deyişle, mutlak olarak değerli, yararlı eylem türü ile değersiz, zararlı eylem türü, yani bir yanda bilgelik, adalet, basiret, ölçülülük, vs., diğer yanda ise cehalet, korkaklık, adaletsizlik ve ölçüsüzlük arasına, Stoalılar hayat, sağlık ve haz gibi, insanın amacıyla doğrudan hiçbir ilişkileri olmamaları anlamında ahlaklılığa ilgisiz diye tanımlanan bir grup şey yerleştirirler.