Yunus Emre

[bagimsizkoala]

Yunus Emre, tasavvuf edebiyatının halk şiiri tarzındaki Ahmet Yesevi’den sonra ikinci şairdir (Kuzucular,2013). Tekke edebiyatının kurucusu sayılabilir. Yunus Emre’nin edebi anlayışı ‘yaratılanı severim yaratandan ötürü’ yöndedir. Yunus Emre’nin tek inancı sevgili denilenin Allah’tan başka kimsenin olmayacağıdır.

Cennet cennet dedikleri
Birkaç köşkle birkaç huri;
İsteyene ver anları,
Bana seni gerek seni…

Buradaki dörtlükte kast ettiği cennete gitmek değil, Allah’la beraber olmaktır. Yunus Emre’nin bir diğer düşüncesi ise buranın gelip geçici yer olduğunu paranın, malın, mülkün boş olduğunu önce ruhunu diğer dünya için doyurması gerektiğini savunur.

Bu dünyaya kanmayalım fanidir aldanmayalım,
Bir iken ayrılmayalım gel dosta gidelim gönül…

Yunus Emre’nin ele aldığı konular genelde öğretici nitelikte yazıp tasavvuf kurallarını anlatmıştır. Ölüm, dünya, aşk yer alır. O, şiirlerinde iki farklı biçimde aşkı ele almıştır. Biri Tanrısal aşk diğeri nesnel aşktır.
Dil anlatım özellikleri olarak Arapça ve Farsça kelimeler kullanmamıştır. Dili sade ve anlaşılırdır. Şiirlerinde imgelere yer vermiştir; aşk, sevgili, dost, gül…

Eserleri:
Risaletü’n- Nushiyye: Mesnevi türünde yazılmış 600 beyitlik bir eserdir. Ahlak öğütleri yer alır. ‘Fâilâtün fâilâtün fâilün’ vezni kullanılmıştır. 13. beyitten sonra “mefâîlün mefâîlün feûlün” kalıbına dönmüştür.

Divan: 417 şiir bulunmaktadır. Bir kısmı aruz bir kısmı hece ölçüsü ile yazılmıştır. Şiirlerin bazıları musammat tarzında yazılmıştır. Bu tür şiirler “müstef‘ilün müstef‘ilün müstef‘ilün müstef‘ilün” vezni kullanılmış. ‘Kulak için kafiye’ anlayışını benimsemiştir. Aa-ba-ca-da.. kafiye şemasını kullanmıştır. Divanda münâcât, na‘t, istişfâ, mi‘râciyye, nasihatnâme, vücudnâme, yaşnâme, baharnâme ve lugaz” denebilecek türden şiirlere rastlanmaktaysa da bütün bu konular ilâhi başlığı altında değerlendirilebilecek niteliktedir (Tatcı, 2013).

Bir zaman dünyaya bir adam gelmiş;
Okunu kör nefsin, kılıçla çelmiş…
Bizim Yunus,
Bizim Yunus…
Bir zaman dünyaya bir adam gelmiş;
Ölüm dedikleri perdeyi delmiş…
Bizim Yunus,
Bizim Yunus…
N. FAZIL KISAKÜREK

KAYNAKÇA:

Tatçı, M. (2013) Yunus Emre. https://islamansiklopedisi.org.tr/yunus-emre