Türklerden filozof neden çıkmıyor?

[bilgisezgi]

Az sayıda olsa da Türkiyede filozof çıkmış. Ancak bunların yüzde doksan dokuzu Cumhuriyet döneminde olmuş.
Nasrettin hoca, Yunus Emre, Pir sultan abdal, Şeyh bedrettin gibi isimler filozof olarak geçmese de bana göre onlar da birer filozoflardı.

Bu konu hakkında Ekşi sözlükte thrax adlı bir yazar bana göre işin bam telini gayet güzel vurgulamış.

*bu konu son zamanlarda ciddi ciddi taktigim bir olgu oldu. aslinda hic böyle kaygilarim da yoktu, taa ki alman forumlarinda ab baglaminda türkiye karsitlarina laf yetistirmeye calismaya baslayana kadar, ne güzel her almanin argümanini bir sekilde cürütüyordum ki, günün birinde adamin biri cikip sunu demez mi: peki güzel kardesim, siz avrupa uygarligina felsefi anlamda nasil bir katki yaptiniz? kimi cikardiniz? biz, tamam hitler gibi bir utanc abidesini de cikardik, ama onun yani sira kant, feuerbach, hegel, marx, weber ve adorno da bizden demez mi? ben de, eh o da bir sey mi, biz... dedim ve kaldim orada ve aklima seyh bedrettin ve varidat'indan baska hic bir kimse gelmedi, gelemedi ve halen de gelemiyor...
baktim ki bu is böyle cözülecek gibi degil, bu sefer de düsünmeye basladim, adam hakli, bizden filozof cikmiyor, gerci litvanyali filozof da pek duymadim, ama soru bu degil, soru neden türklerden filozof cikmadigi...
bu konu hakkinda biraz düsündügümde hepsi elestiriye acik su sonuclara vardim:

müslüman halklardan genelde filozof cikmaz, cünkü felsefe her seyden önce süpheciligi beraberinde getirir, incil gibi ölümlü insanlarin yazdigi ve yoruma acik bir kutsal kitabin tersine kuran gibi dogrudan tanri sözü olan ve dünyevi bir cok seyin hic bir kuskuya yer birakmayacak bir bicimde tanri tarafindan düzenlendigi kutsal bir kitaba sahip olan halklarin süpheciligi bu fenomenden süphelenenlerle sinirlidir, bunlar da bir sekilde öldürülmek veya dislanmak suretiyle giderilir. nasil olmussa cikan filozoflar da, ya bunu bir sekilde kurana ve islama uydurmustur veya bir sekilde ortadan kaldirilmistir. mesela, ibni haldun bol bol kurana basvurmak suretiyle bir sekilde pacayi kurtarmistir, ama en el hak ögretisinin sahibi el hallac ki, yeni platonculugun plotinos yorumunu islami sosa büründürmekten baska felsefeye fazla da bir katkisi yoktur, derisi yüzülerek saf disi edilmistir.

köken itibariyle dogu halklarindan biri olan türklerde, sosyolojik bir görüngü oldugu üzere tüm dogu halklarindaki gibi basbugun, yani yönetim mekanizmasinin en tepesindekinin yüceltilmesi ve ona karsi kosulsuz itaat duygusu hakimdir (veya hakim idi). mezopotamya toplumlarinda tarima gerekli su ihtiyacinin karsilanmasi icin toplumsal düzenegin denetim altinda tutulma gereksinimiyle aciklanan bu olgu, türklerde göcebe toplumun varliginin devami ve yeni yagma ve göc alanlarinin yaratilip, boyun bekaasini saglama ile gerekcelendirilebilir. bu basbuga itaat olgusu türklerin basbug, kagan, sultan, önder zinciri icerisinde basbug ve devamindakilerinden farkli düsünenlere ve düsüncelere hosgörü ortalamasini en aza indirgemistir.

tabii asil büyük ve yikici füzyon basbug yüceltmesini zaten kafalarinda tasiyan türklerin, bir de tanri sözü kitaba sahip müslümanlarla karsilasmasi ve islami kabul etmeleriyle yasanmistir. öyle bir sosyokültürel alan düsünün ki, tanrinin buyurduklari zaten kuranda ve hadislerde fazlasiyla var, olmayanlar da kosulsuz itaat edilmesi gereken sultanin fermanlariyla acikliga kavusuyor. eh artik sikiysa felsefe yapin, kurandan, sultanin veya önderin fermanlarindan, yasalarindan süphelenin, gercek dogruyu arayin ki, az gidip, uz gidip, dere tepe düz gidip bir arpa boyu yol alamadigimiz sivas'ta yanan canlarla suratimiza bir samar gibi vuruyor.*

[DemoKratos]

İslam'da felsefe şeytan işi olarak görülür. Çünkü İslam öğretisine göre İblis Adem'e secde etmeyişini akıl yürüterek açıklamıştır. O topraktan yaratıldı ben ateşten, ateş topraktan üstündür, o halde ben Adem'den üstünüm ve ona secde etmem.

Bu kafada giden insanlar felsefeden bucak bucak kaçar. Ben kendi kulağımla bizzat duymamış olsam neyse. Felsefe kitabı okuduğumu gören bir yobaz niye bunu okuyorsun dedi. Niye okumayayım dedim. Bu küfür, insanı kafir yapar deyince hiç bir yanıt vermeyip en güzel yanıtı verdim, okumaya devam ettim.

Kim anlatacak yobaza senin kutsal olduğunu sandığın kitabında göğün yedi kat olduğu yazıyor ve bu Aristo'nun görüşü, yani felsefedir diye. Bunlar laftan anlasa şimdiye kadar anlarlardı.

[Eski Kullanıcı]

@DemoKratos

Türklerde özgürlük yok. Arada bir özgürlüğün geldiği dönemlerde insanlar düşünmeye başlıyorlar. Diğer zamanlarda çıkan filozofları da çok geçmeden öldürmüşler

[DemoKratos]

@kâfir-imam göçebe kökenli ve bu nedenle de özgür ruhlu bir halkı nasıl bu kadar özgürlük düşmanı yobazlara çevirmeyi başardıkları hayret edilecek bir durum.

Tabii ki bunda yüzyıllarca padişahın tebaası olmanın etkisi var. Bu halk bu karanlık karabasandan mutlaka uyanıp kurtulacaktır ama geç olmasa bari...

[nejdet evren]

Arkeolojik, antropolojik, paleontolojik tüm veriler insanın Afrika kıtasından evrimleşerek dünya geneline yayıldığını göstermektedirler; bilginin bir diğerine eklemlenmesi sınırlar ve yakın tarihin tanımladığı uluslar ile açıklanamayacak kadar kadim ve daha kapsayıcıdır; taneli bitkilerin yarattığı zengnlik ona yerleşik yaşama koşullarını sağlarken felsefenin temelleri atılmış demektir; taneli bir bitkinin hangi toprakta, ne kadar sürede ve hangi ışık demetinde verimli olacağı, ya da Nil nehrinin yılın hangi zamanında gelgitlerle kabarıp taşacağının hesabı muazzam bir bilgiyi gerektirmektedir ki insanlar bu bilgiyi edinip, aktarıp, geliştirdikleri için uygarlaşmış ve felsefe yapabilmişlerdir; dolayısı ile oryantalist bataklıkta filozofların uluslara mal edilmesi kadar saçma bir fikir olamaz; bilgi evrenseldir ve tüm insanlığın malıdır.

[phi]

Turkler hristiyan yada farkli bir dine mensup olsaydi bir suru filozof cikardi

[DemoKratos]

Örneğin evrenin büyük patlama ile başladığını ilk kavrayan kişi bir rahip, aynı zamanda astrofizikçi olan George Lemaitre'dir. Big Bang terimi aslında onun bu varsayımı ile alay etmek için ortaya atılmıştı fakat amacından saparak teorinin adı olarak benimsendi.

Bunun sırrı, Hrist dininde İslam dininin aksine, şeriatın bulunmayışında yatıyor. Hrist dini bu özelliği ile laikliğe izin veriyor.

Peki aynı İslam gibi şeriata sahip olan Yehud dininde laiklik nasıl başarıldı?

Bunun sırrı da Yahudilerin tipik huyu olan takmama, küçümseme, boşverme tavrında yatıyor. Yahudiler aslında şeriatı hiç kazımıyorlar. Küçük bir fanatik kesim dışında şeriatı çok hafife alıyorlar. Bir işte kafana kippa takıver, bir de cumartesi asansöre binmedin mi tamam, senden iyi Yahudi yok! Böyle bir savsaklama tavırları var ve bu sayede laik olabiliyorlar.

Yahudilerin bu tavırları çok meşhurdur, Kuran'da bile anlatılır. Sen rabbinle git ikiniz savaşın biz burada oturacağız demeler filan... Sonra allahı ya apaçık göster, ya da sana asla inanmayız demeler. Yahudiler böyle kıyak insanlar. Bu sayede dini kafaya öyle hiç de takmıyor ve kolaylıkla laik oluyorlar.

Öyle bizim buralardaki gibi yok namazda bir şey aklıma geldi aptesim kaçtı mı salak sulak saçmalıkları onlarda yok. Bu salakça saplantılar bir bunlarda var, başka yok.

[DemoKratos]

Aslında Türkiye de aynı şeriatı savsaklama, hafife alma hatta alaya alma yolunda aynı Yahudiler gibi ilerliyordu. Aynı Yahudiler gibi sünnet oldun mu tamam, gerisi gerekmez, bir de bayramdan bayrama camiye gidersen işte biter müslümanlık havası yayılıyordu.

Sonra ne oldu hiç anlamadık. Havaya bir yobazlık gazı mı saldılar, sulara gericilik ilacı mı kattılar, manyetik dalgalar yollayıp beyin mi şartlandırdılar anlamadık! Millete bir şeyhler oldu! Ciğeri üç para etmez salaklar milletin baş tacı, kanaat önderi yapıldı.

Bunu nasıl yaptılar, milleti nasıl bu kadar kerizlediler şaşılacak şey. Zaten pek zeki değildi bu millet de, ama bu kadar da değildi yani. Tam da çocuğun sana süper zeka gibi görünüyorsa hemen sevinme, belki sen geri zekalısındır durumuna düştü.

Tamam biliyorduk "nsenin nannen nbir nmelekti nyavrum" repliklerinden ama... Bu kadar da olduğunu bilmiyorduk. Öğrenmiş olduk. Bu da bir fayda. Geri zekalıya çok da güvenilmeyeceğini anlamak yararlıdır. Çünkü aptal dostun olacağına akıllı düşmanın olsun denmiş. Doğru da söylenmiş.

[TENTEN]

Soyut düşünemiyoruz. Ondan filozof çıkmıyor.

[DemoKratos]

Yılmaz Özdil konu ile ilgili enfes bir yazı kaleme aldı.

Başlık Neden Newton Türk değil? Saçma gibi gelen bu başlık aslında Celal Şengör'ün sözü. Celal Hoca malum tabii, döşenir de döşenir böyle bir konuda saatlerce konuşur ama Özdil hapse atılmış profesörlerin, yazarların, gazetecilerin isimlerini saydıktan sonra şöyle diyor:

"Newton Türk olsaydı onu da hapse tıkardık!" Bu iyimser bir tahmin, muhtemelen hapiste de infaz ederdik. Ya kalp krizi geçirmesini sağlar hastaneye götürmez ölmesini izlerdik ya buna benzer bir infazla yok ederdik.

[Eski Kullanıcı]

Çıkmıyor işte . Beğenmedikleri her sözü hakaret kabul ederek filozofların çoğunu öldürmüşler.

Herkese sen de haklısın diyip geçeceksin bu kalabalığın içinde.

Birisine yanlış düşünüyorsun demek ile anasına avradına sövmek aynı derecede algılanıyor.

Eleştirel yaklaşımı kabul edemiyorlar.

Ama nereye kadar?

Filozoflar belki de maddi imkanı bol olmadıkları için öldürüldüler. Yoksa bu kalabalık içinde zenginlerin ve saraylıların ne dolaplar çevirdiğini ve kalabalık tarafından çok saygı duyulduğunu iyi biliyoruz.

Bu kalabalık paranın istediği yönde savrulur her zaman.

Yakın zamanda kutsal dedikleri şeylere dümdüz küfür edenleri görmeyip ramazanda yemek yiyenlere saldıranlara tanık olduk.

Niye? Çünkü küfür edenler güçlüydü ve kalabalığın menfaat beklentisi vardı.

[TENTEN]

Kendimden örnek vereyim.
Çalıştığım zamanlarda hiç düşünmüyordum.
Tekdüze iş yaptığım içinde robot gibi olmuştum.
Hala öyleyim.
Çünkü hala ihtiyaçlarımı karşılamak için çalışıyorum.Ev İşlerimi başkalarına yaptıracak kadar da zengin değilim.
Yaptırmakda istemem.
Felsefe yapmak için insanın bütün ihtiyaçlarını karşılaması gerekiyor.
Eski roma ve Eski yunan zamanında kölelere yaptırılıyordu işler.
Düşünmek için boş zamanları çoktu.

[Eski Kullanıcı]

@TENTEN, içinde söyledi: Türklerden filozof neden çıkmıyor?

Kendimden örnek vereyim.
Çalıştığım zamanlarda hiç düşünmüyordum.
Tekdüze iş yaptığım içinde robot gibi olmuştum.
Hala öyleyim.
Çünkü hala ihtiyaçlarımı karşılamak için çalışıyorum.Ev İşlerimi başkalarına yaptıracak kadar da zengin değilim.
Yaptırmakda istemem.
Felsefe yapmak için insanın bütün ihtiyaçlarını karşılaması gerekiyor.
Eski roma ve Eski yunan zamanında kölelere yaptırılıyordu işler.
Düşünmek için boş zamanları çoktu.

İnsanlar düşünmedikleri için mi fakirler yoksa fakir oldukları için mi düşünemiyorlar?

Yada hiçbiri.

[TENTEN]

@kâfir-imam, içinde söyledi: Türklerden filozof neden çıkmıyor?

@TENTEN, içinde söyledi: Türklerden filozof neden çıkmıyor?

Kendimden örnek vereyim.
Çalıştığım zamanlarda hiç düşünmüyordum.
Tekdüze iş yaptığım içinde robot gibi olmuştum.
Hala öyleyim.
Çünkü hala ihtiyaçlarımı karşılamak için çalışıyorum.Ev İşlerimi başkalarına yaptıracak kadar da zengin değilim.
Yaptırmakda istemem.
Felsefe yapmak için insanın bütün ihtiyaçlarını karşılaması gerekiyor.
Eski roma ve Eski yunan zamanında kölelere yaptırılıyordu işler.
Düşünmek için boş zamanları çoktu.

İnsanlar düşünmedikleri için mi fakirler yoksa fakir oldukları için mi düşünemiyorlar?

Yada hiçbiri.

Düşünmedikleri ve düşünemedikleri(genetik çevre şartları vb sebepler) için fakirler.
Birde "amaca ulaşmak için her yol mubahtır " diyecek kadar ahlaksız olmak gerekiyor.

[Eski Kullanıcı]

@TENTEN ben katılmam bu görüşe. Ahlaksız olarak milyarderleri örnek alıyorsun. Ama gözünü karartıp da onların karşısına dikilecek ve kaybedecek neyim var ki diyebilecek bir tavrı yok insanların.

Veya sistemi iyi tanıyıp , sen öyle yaparsan al bende böyle yaparım diyerek kendini hatırlatacak tiplerin olması lazım.

[TENTEN]

@kâfir-imam zenginlere karşı olursan herkes aynı seviyeye iner zengin fakir ayrımı olmaz.
Mal biriktiremediğin için daha doğrusu üretim araçlarına sahip olmadığın için ilkel yaşam sürmek zorunda kalırsın.

Yörüklerin yaşamına bak. Ne felsefe üretebilrsin ne bilim.

[Eski Kullanıcı]

@TENTEN, içinde söyledi: Türklerden filozof neden çıkmıyor?

@kâfir-imam zenginlere karşı olursan herkes aynı seviyeye iner zengin fakir ayrımı olmaz.
Mal biriktiremediğin için daha doğrusu üretim araçlarına sahip olmadığın için ilkel yaşam sürmek zorunda kalırsın.

Yörüklerin yaşamına bak. Ne felsefe üretebilrsin ne bilim.

Yörüklerinki de bir felsefedir. Onlar göçebe yaşayıp çobanlık yapmak yerine yerleşik hayatta kalıp belli yetenekler üzerinde ustalaşmayı tercih etmiyorlar. Saygı duyarım ama yaşamından şikayet eden bir yörüğü de dikkate almam.

Yörük köyleri Anadolu'da genelde Rum köyleri ile iç içe kalmışlar. Yörük evleri derme çatma çakıldan özensiz yapışmışken Rum evleri simetrik ve estetik düşünülmüş. İşte buna ulaşmak o kadar zor olmamalı bence.

Bozcaadada Rumlar da hayvancılık ve tarımla uğraşmışlar , diğer yandan da yaşamlarını kolaylaştıran imar işlerini de devam ettirmişler.

[Eski Kullanıcı]

@TENTEN, içinde söyledi: Türklerden filozof neden çıkmıyor?

@kâfir-imam, içinde söyledi: Türklerden filozof neden çıkmıyor?

@TENTEN, içinde söyledi: Türklerden filozof neden çıkmıyor?

Kendimden örnek vereyim.
Çalıştığım zamanlarda hiç düşünmüyordum.
Tekdüze iş yaptığım içinde robot gibi olmuştum.
Hala öyleyim.
Çünkü hala ihtiyaçlarımı karşılamak için çalışıyorum.Ev İşlerimi başkalarına yaptıracak kadar da zengin değilim.
Yaptırmakda istemem.
Felsefe yapmak için insanın bütün ihtiyaçlarını karşılaması gerekiyor.
Eski roma ve Eski yunan zamanında kölelere yaptırılıyordu işler.
Düşünmek için boş zamanları çoktu.

İnsanlar düşünmedikleri için mi fakirler yoksa fakir oldukları için mi düşünemiyorlar?

Yada hiçbiri.

Düşünmedikleri ve düşünemedikleri(genetik çevre şartları vb sebepler) için fakirler.
Birde "amaca ulaşmak için her yol mubahtır " diyecek kadar ahlaksız olmak gerekiyor.

Yok bence öyle de değil. Bakın bu forumda @Fides adlı bir üye var. Onun gibiler yüzünden gelişmiyor bu ülke. Konuyu kendi örneği ile cevaplamış oldu