Formel Dil

[phi]

Frege bununla birlikte, önermeler mantığına ilişkin bir analizden söz ederken, insanların fiilen birtakım iddialarda bulunduğu gündelik dil üzerinde çalışmayı teklif ediyor değildi. Gündelik dilin çoğu zaman muğlak, anlam belirsizlikleri ve tutarsızlıklarla dolu olup her zaman çok fonksiyonlu bir görünüm arz ettiğini düşünen Frege’nin yaklaşımı, idealistlerinki gibi betimsel değil de normatif bir yaklaşım olmak durumundaydı. Çünkü onun amacı dilin, dünya hakkında birtakım doğrular aktarmaya muktedir olmak durumundaysa eğer, sahip olması gereken mantıksal formu gözler önüne sermekti.

Bir mantıkçı olarak Frege’yi gündelik dilde en fazla rahatsız eden husus, dilin gramatikal formunun mantıksal formu gizlemesi olmuştur. Sözgelimi gramatikal açıdan pek çok farklı, ama mantıksal açıdan tek bir yüklem vardır. Gündelik dilin yol açtığı bir başka sıkıntı, onun çok fonksiyonlu olmasından kaynaklanır.

Gündelik dil, sadece doğru ve yanlış olabilen iddialar ortaya koyup yargı belirtmez, fakat bir yandan da telkinde bulunmak, emir vermek, izin istemek, başkalarını aldatmak vs. için kullanılır. Bir bilişselci olarak Frege, bir konuşmacının sosyal amaçlarına hizmet eden bir dille değil de dünya hakkında malumat aktarmaya elverişli bir dille ilgilenir. Onun bununla gözettiği şey de iddiaların yapısını incelemek, yani dilin dünya hakkında malumat aktarmak durumundaysa eğer, sahip olması gereken özellikleri belirlemek suretiyle dünyaya, dünyanın yapısına ilişkin hangi bilgilere sahip olunabileceğini tespit etmektir